Futureproof bouwen 12: Energiezuinig verlichten en energiezuinige toestellen

We zijn toe aan het einde van ons futureproof bouwenstappenplan. Flip Blockx bespreekt in dit 12de en laatste deel hoe je een energiezuinige woning ook aangenaam om wonen maakt met energiezuinige verlichting en zuinige elektrische apparaten.

Bij futureproof bouwen komt geen gloeilamp aan de pas.© Habitos.beVandaag zijn we zo ver dat je al een woning kunt hebben die 3 000kWh per jaar verbruikt voor verwarmen, verluchten en sanitair warm water samen. Dat is zowat 1/7 van de gemiddelde Vlaamse woning. Om je een idee te geven: 3000kWh is ongeveer 300 liter stookolie of 300m³ gas. Je kunt dat verbruik van 3 000kWh ook volledig compenseren door 20m² aan zonnepanelen. Dat zijn ±14 panelen waarmee je vlotjes een E0-woning haalt. Maar: je verbruikt toch nog elektriciteit, zoals voor de wasmachine, het koken, de koelkast en de verlichting. Ook daar kun je nog besparen.

Bye bye gloeilamp
Europa stuurt ons al in de goede richting als het gaat om energiezuinige huishoudelijke toestellen. Ze doen dat met een ecodesign-richtlijn. Denk aan de energieverslindende gloeilampen die binnenkort niet meer te koop zijn. En dus moeten we op zoek naar energievriendelijke alternatieven. Want wist je dat een gloeilamp maar 2% van de energie omzet in licht? De rest is warmte. Het grote nadeel is dat je momenteel wel een beetje ingenieur moet zijn om enig idee te hebben hoeveel licht een lamp nu geeft. Bij de gloeilampen wisten we wel wat we konden verwachten bij een lamp van 60 watt. Bij een ledlamp van 16 watt is dat wat moeilijker.

Geen watt maar lumen
We moeten leren denken in lumen. Een lamp van 60 watt gaf ongeveer 800 lumen. Een courant verkrijgbare ledlamp geeft al snel 60 lumen per watt. Dus een ledlamp van 16 watt geeft ± hetzelfde licht als een gloeilamp van 60 watt. Let op: er zijn nu ook al leds van 100 lumen per watt verkrijgbaar en dan voldoet een lamp van 8 watt. Dus nog enkele jaren geduld en ons elektriciteitsverbruik voor verlichting deelt zich automatisch door 10, omdat de lampen gewoon zuiniger worden. De truc is telkens een lamp stuk gaat voor een betere kwaliteit te kiezen.

Ledkwaliteit stijgt
Momenteel zijn de spaarlampen en de TL’s (= dezelfde technologie) nog steeds het energiezuinigst en het goedkoopst, maar de leds zijn aan een felle inhaalbeweging bezig. De kwaliteit van de leds was ook zeer onbetrouwbaar, maar ook hier zijn er grote vorderingen. Leds hebben wel het grote voordeel ten opzichte van spaarlampen dat zij zonder problemen veelvuldig en kort aan en uit kunnen. Bij spaarlampen verkort de levensduur aanzienlijk bij korte brandtijden. In bergingen, toiletten,… zijn leds daarom echte aanraders.
 
Verlichting zonder snufjes
Daglichtsturing, waarbij het kunstlicht gedimd of niet gedimd wordt door sensoren aan de hand van de hoeveelheid daglicht, lijkt me voor woningen weinig zinvol. Want je wilt in je eigen huis toch graag zelf de sfeer bepalen, bijvoorbeeld met sfeerverlichting? Kijk wel een beetje uit: in nogal wat woningen staan nog ‘upligthers’ van 500 watt voor de gezelligheid. Als die gemiddeld 2 uur per dag aanstaan, kan dit je tot 80 euro kosten. Een ledvariant kost in verbruik al snel 10 keer minder.

Sensoren op de juiste plaats
Het voorzien van aanwezigheidsdetectie in toiletten, bergingen, zolders en eventueel badkamers kan wel een besparing opleveren, want daar durven we het licht wel eens te laten branden. Ik ben er zelf toch al eens in geslaagd om het licht op het toilet te laten branden toen ik 2 weken op reis ging. Kwestie van gewoon een sensor in te bouwen waar we anders de lichtknop zouden plaatsen. O ja, en de lamp die het minst verbruikt is de lamp die je uit doet.

Zuinige elektrische toestellen
Ook al zijn de TV’s 2 of 3 keer groter geworden het laatste decennium, toch verbruiken ze daarom niet meer dan toen we nog naar de zware ‘beeldbuizen’ keken. De TV is ook zelden de grootste verbruiker. Mijn TV verbruikt bijvoorbeeld 60 watt per uur. Terwijl mijn afwasmachine tot voor kort 2 500 watt per afwasbeurt verbruikte. Ze is stuk gegaan en ik heb ze vervangen door een toestel dat 60% minder verbruikt. Dit scheelt mij ongeveer 80 euro per jaar aan stroom. Het is zo een beetje de truc die ik toepas. Ik begin niet opeens al mijn toestellen te vervangen omdat er een of andere ecologische verlichting overgekomen is. Neen, ik laat mijn huishoudtoestellen rustig hun levensduur uitdoen. Of, als ze de leeftijd van 10 jaar bereiken, laat ik ze niet meer herstellen en vervang ik ze door een veel energiezuiniger toestel.

Van A tot AAA of A+++
Wat betreft het energieverbruik van elektrische toestellen zorgt ook hier weer Europa ervoor dat de energieverslindende toestellen van de markt verdwijnen. Zodat de mensen quasi automatisch overschakelen op energiezuinige varianten. Jouw afwasmachine is trouwens een van de grootste stroomvreters, samen met de droogkast, de wasmachine, koelkast en diepvriezer. Toestellen die in een AA-variant al snel maar de helft verbruiken van wat nu bij de gemiddelde Vlaming thuis staat. Op www.topten.be vind je trouwens de meest performante toestellen.

Naar een CO2-uitstoot van 0 ton
Voilà, als je nu nog zou verbouwen of nieuwe bouwen en je volgt het Futureproof stappenplan van stap 0 tot stap 12, dan is je woning klaar voor de toekomst. Als we dan met zijn allen de weinige energie die we nog nodig hebben, opwekken via hernieuwbare bronnen, dan bedraagt onze CO2-uitstoot van de woning 0 ton. Dat is pas futureproof.

Bron:
https://www.habitos.be/nl/duurzaam-wonen/futureproof-bouwen-12-energiezuinig-verlichten-en-energiezuinige-toestellen-8472