Renoveren wordt onvermijdelijk duurder

Voor veel gezinnen is het de enige manier om betaalbaar te wonen: een ietwat ouder huis kopen om het stap voor stap en volgens de budgettaire mogelijkheden op te knappen. Tot nu konden de gezinnen rekenen op diverse premies of andere vormen van overheidssteun om de kostprijs van die renovatiewerken te drukken. Maar aan dat liedje komt een einde door de besparingen die op de verschillende beleidsniveaus worden aangekondigd. Wat kan voorlopig nog wel? En welke tegemoetkomingen dreigt u vroeg of laat toch te verliezen?

1. Afschaffing van het verlaagde btw-tarief
Wellicht de bitterste pil om te slikken is de afschaffing van het verlaagde btw-tarief van 6 procent voor renovatiewerken aan woningen die vijf tot tien jaar in gebruik zijn. Voor renovaties aan die woningen betaalt u nu 6 procent btw in plaats van de gebruikelijke 21 procent.

Dat verlaagde tarief geldt alleen als u die werken laat uitvoeren door een aannemer. Doe-het-zelvers vallen sowieso uit de boot en betalen nu ook al 21 procent btw op de aankoop van materialen. Wie een beroep doet op een aannemer betaalt slechts 6 procent op de materialen die door hem worden geleverd en op de werkuren.

Maar het federale regeerakkoord trekt de ouderdomsvereiste op naar tien jaar. Daardoor worden renovaties van woningen tussen vijf en tien jaar oud 15 procentpunten duurder. De nieuwe regeling gaat in op 1 januari 2016, een datum die ons gisteren werd meegedeeld door de woordvoerder van de minister van Financiën, Johan Van Overtveldt (N-VA).

U hoeft dus niet meteen te panikeren. Tot 1 januari 2016 blijft het tarief van 6 procent bestaan, ook voor woningen die slechts vijf jaar in gebruik zijn. U kunt zich reppen om de geplande renovatie misschien iets sneller dan gepland uit te voeren.

Voor woningen ouder dan tien jaar blijft het verlaagde tarief van 6 procent overeind, ook na 1 januari 2016. Wenst u de kosten na die datum te beperken, dan kunt u de renovatiewerken uitstellen en pas laten uitvoeren als de woning tien jaar in gebruik is.

Om het verlaagde tarief van 6 procent te genieten, moeten voorwaarden vervuld zijn. Zo mag u de woning niet afbreken en heropbouwen (tenzij in bepaalde regio’s). De gerenoveerde woning moet voor meer dan de helft van de oppervlakte bestaan uit het oude gedeelte. De oude dragende muren moeten voor de meerderheid behouden blijven.

Het volstaat dat u de werken laat uitvoeren aan ‘een privéwoning’. Dat kan uw gezinswoning zijn, maar evengoed uw tweede verblijf of een woning die u verhuurt.

U kunt ook het verlaagde btw-tarief van 6 procent genieten als u uw woning deels voor beroepsdoeleinden gebruikt. Overheerst het privégedeelte en voert u de werken uit aan het hele pand, dan betaalt u 6 procent btw. Gebruikt u meer dan de helft voor uw beroep of kan men de kosten toewijzen aan één van de gedeelten, dan betaalt u 6 procent op de werken in het privégedeelte en 21 procent op het beroepsgedeelte.

2. Renovatiepremie wordt onzekere belastingvermindering
Vanaf 1 december kunt u geen renovatiepremie meer aanvragen bij de Vlaamse overheid. Vanaf dan kunt u alleen nog een belastingvermindering aanvragen die in drie schijven zal worden uitbetaald. In plaats van een instant cashvoordeel krijgt u een korting op uw belastingfactuur, en dat in uitgesteld relais.

Deze week maakte het kabinet van Vlaams minister van Wonen Liesbeth Homans (N-VA) bekend hoe de overgangsmaatregelen eruitzien. Wie uiterlijk op 30 november bij Wonen Vlaanderen een aanvraag indient voor een renovatiepremie, zal nog een premie krijgen om de kostprijs van bepaalde renovatiewerken te drukken. Die bedraagt maximaal 10.000 euro. De voorwaarde is dat u de Vlaamse overheid voor 30 november de facturen van de uitgevoerde werken bezorgt of een contract met de aannemer als de werken nog moeten starten of nog aan de gang zijn. Het contract met de aannemer moet alleszins zijn afgesloten voor de datum van publicatie van het decreet in het Staatsblad. Volgens de kabinetssecretaris van Homans volgt die publicatie wellicht in de eerste week van november.

Als de aannemer de werken nog moet uitvoeren of voltooien, hebt u tot 28 februari 2015 om de facturen bij Wonen Vlaanderen in te dienen en uw aanvraag te vervolledigen. De werken moeten dus ook voor eind februari volgend jaar zijn uitgevoerd.

Vanaf 1 december kunt u alleen nog een aanvraag doen om een belastingvermindering te krijgen. Die wordt gespreid over drie jaar. Het bedrag van het voordeel blijft 10.000 euro. Maar in plaats van een eenmalige premie krijgt u gedurende drie jaar een korting op uw belastingfactuur van maximaal 3.333 euro (10.000 : 3). Wie de woning voor die driejarige termijn verlaat, verliest een of meerdere van die schijven van maximaal 3.333 euro. Een uitzondering wordt alleen gemaakt voor eigenaars die de gerenoveerde woning voor een periode van negen jaar verhuren aan een sociaal verhuurkantoor. Bovendien zal de Vlaamse overheid het fiscaal voordeel terugvorderen als u de woning in de driejarige periode verkoopt. Dat bevestigde het kabinet van Homans gisteren.

Er zijn nog belangrijke beperkingen. Zo kunt u geen belastingvermindering krijgen als u de voorbije tien jaar al een renovatiepremie hebt gekregen. Als u nog voor 1 december een aanvraag indient die wordt goedgekeurd, komt u niet meer in aanmerking voor een belastingvermindering de komende tien jaar. U ziet de belastingvermindering ook aan uw neus voorbijgaan als u een woning koopt waarvoor de voorbije tien jaar al een renovatiepremie werd toegekend, ook als die werd toegekend aan de vorige eigenaar.

De voorwaarden voor de toekenning van een renovatiepremie blijven dezelfde. De woning moet 25 jaar oud zijn, de aanvrager mag geen andere woning bezitten en het totale factuurbedrag moet minimaal 10.000 euro bedragen. Voorts zijn er ook redelijk strikte inkomensgrenzen. Het aan de personenbelasting onderworpen inkomen van gehuwden of samenwonenden mag niet hoger zijn 57.990 euro, te verhogen met 3.250 euro per persoon ten laste. Er wordt gekeken naar het belastbaar inkomen van het derde jaar dat voorafgaat aan de aanvraagdatum. Voor renovatiepremies die dit jaar zijn aangevraagd, wordt het belastbaar inkomen van 2011 in aanmerking genomen.

3. Strengere isolatie-eisen
Er zijn nog maatregelen die de renovatiekosten de hoogte kunnen injagen. Voor renovaties waarvoor u vanaf 1 januari 2015 een aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning of melding indient, legt de Vlaamse overheid nieuwe eisen op voor de thermische isolatie, de energieprestatie en aan het binnenklimaat, zoals voldoende ventilatie.

Vanaf 1 januari wordt een onderscheid gemaakt tussen ‘een ingrijpende energetische renovatie’ en een ‘gewone renovatie’.

Een ‘ingrijpende energetische renovatie’ is er een waarbij de technische installaties zoals de verwarming, de verlichting of het sanitair volledig worden vervangen en minstens 75 procent van de buitenmuren, de vloer of het dak wordt (na-)geïsoleerd. Zo’n ingrijpende renovatie moet aan nieuwe eisen voldoen. Het E-peil mag 90 niet overstijgen. Het E-peil is de maat voor de energieprestatie van een woning. Hoe lager, hoe energiezuiniger de woning. Voorts moeten er minimale ventilatievoorzieningen zijn in elke ruimte. Tot slot worden maximale warmtedoorgangscoëfficiënten opgelegd (U-waarden) voor nieuwe, vernieuwde of nageïsoleerde constructiedelen.

Die nieuwe categorie is er volgens Anneleen Haers van het Vlaams Energieagentschap gekomen ‘op vraag van de markt’. ‘Mensen zijn niet verplicht om op die manier te renoveren’, zegt ze. ‘Het pakket richt zich tot voortrekkers in energiezuinig renoveren, verbouwers die willen dat hun inspanningen worden gevaloriseerd in een goed E-peil.’

Bij een gewone renovatie gelden tot nu enkel isolatie-eisen als u het dak, de vloer, een buitenmuur of de ramen vernieuwt. Er gelden ook al bepaalde ventilatievoorwaarden. Die worden aangevuld met minimale isolatie-eisen als u het dak, de muren of vloeren bijkomend isoleert. Volgens Haers wil de Vlaamse overheid daarmee vermijden dat de verbouwers minderwaardige isolatie plaatsen, omdat de grootste kosten bij het na-isoleren naar plaatsing en afwerking gaan. ‘De beperkte meerkosten van een dikker of beter isolerend materiaal worden op korte termijn terugverdiend’, aldus Haers.

Plaatst u vanaf 1 januari een nieuwe technische installatie, zoals een verwarmingsketel, een elektrische boiler, een doorstromer of een ventilatiesysteem met mechanische toevoer en afvoer, dan moeten ook die aan bepaalde eisen voldoen.

4. Minder steun voor dakisolatie en hoogrendementsglas
Net nu bestaande woningen aan strengere isolatie-eisen worden onderworpen, zal de Vlaamse regering de tussenkomsten voor dakisolatie en dubbele beglazing ‘hervormen’. Dat werd woensdag bevestigd door de Vlaamse minister van Energie, Annemie Turtelboom (Open VLD). ‘Het premiesysteem voor dakisolatie en dubbele beglazing zal meer gericht zijn op kwetsbare gezinnen.’ Hoe dat concreet wordt ingevuld, is nog niet duidelijk.

Volgens de woordvoerder van Turtelboom is dat ‘work in progress’ en zullen de plannen worden gecommuniceerd ‘in de loop van volgend jaar’. 2.500Wenst u een premie voor dakisolatie te krijgen, dan moet u voor minstens 2.500 euro facturen voor dakwerken kunnen voorleggen.

Maar opgelet, Turtelboom heeft het alleen over de zogenaamde REG-premies. Dat zijn de premies die worden toegekend ter bevordering van het rationele energieverbruik en waarvoor u een aanvraag moet indienen bij uw distributienetbeheerder. In Vlaanderen dus bij Eandis of Infrax. Op die manier kunt u vandaag nog premies krijgen voor dakisolatie, buitenmuurisolatie, vloer- en kelderisolatie, warmtepompen, zonneboilers enzovoort.

Voorlopig wordt ook niet geraakt aan de ‘verbeteringspremies’ van de Vlaamse overheid die u voor tal van aanpassingswerken kunt krijgen, ook voor dakisolatie. Zo kunt u nog steeds rekenen op een premie als u de gevel isoleert, het buitenschrijnwerk vernieuwt, het optrekkend vocht in binnen- of buitenmuren weert of omschakelt naar centrale verwarming. Die premies vallen onder de bevoegdheid van minister Homans. Volgens haar kabinetssecretaris, Ellen Devriendt, zijn er op dit moment geen plannen om ook die verbeteringspremies terug te schroeven. Via de Vlaamse overheid kunt u dus nog steeds voor dakisolatie een premie krijgen van 1.250 euro mits u aan een aantal strikte voorwaarden voldoet. Zo moeten de facturen die u voorlegt minstens het dubbele zijn van de premie. Wenst u een premie voor dakisolatie te krijgen, dan moet u voor minstens 2.500 euro facturen voor dakwerken kunnen voorleggen.

Of u deze en andere verbeteringspremies kunt krijgen, hangt af van uw inkomenssituatie.

Alle details daarover vindt u op www.wonenvlaanderen.be/premies

Bron:
Netto